Nicholas William Leeson (d. 25 Şubat 1967), İngiliz eski bir türev ürünler tüccarıdır. Yetkisiz ve spekülatif işlemleriyle, İngiltere’nin en eski yatırım bankası olan Barings Bank’ın 1995’te çöküşüne neden olmasıyla ünlenmiştir. Bu olay, finans tarihinin en büyük skandallarından biri olarak kabul edilir ve “rogue trader” (haydut tüccar) teriminin popülerleşmesine yol açmıştır.
Hayatının Özeti
Leeson, Watford’ta işçi sınıfı bir ailede büyüdü. Babası sıvacı, annesi hemşireydi. Okulu bitirdikten sonra bankacılık kariyerine clerk (memur) olarak başladı (Coutts, Morgan Stanley). 1989’da Barings Bank’a katıldı ve kısa sürede Singapur’daki operasyonlara genel müdür oldu.
Singapur’da Nikkei 225 vadeli işlemlerinde arbitraj yapması gerekiyordu (düşük riskli). Ancak yetkisiz spekülatif bahisler yapmaya başladı. Kayıpları gizlemek için gizli bir “88888” hata hesabı kullandı. Başlangıçta kârlar getirdi, bonuslar aldı, ama kayıplar birikti.
1995 Kobe depremi sonrası Japon borsasının düşüşüyle kayıplar patladı ve yaklaşık 1.4 milyar dolar (827 milyon sterlin) zarara ulaştı. Banka bu yükü taşıyamayıp iflas etti (26 Şubat 1995). Leeson kaçtı, ama Almanya’da yakalandı ve Singapur’a iade edildi.
Singapur’da dolandırıcılık ve sahtecilikten 6,5 yıl hapis cezasına çarptırıldı (4 yıl yattı, kolon kanseri nedeniyle erken tahliye edildi). Hapiste ilk eşiyle boşandı.
Sonrası
Tahliye sonrası otobiyografisi **“Rogue Trader”**ı yazdı (Ewan McGregor’un oynadığı filme uyarlandı). Psikoloji derecesi aldı, stres ve risk yönetimi üzerine kitaplar yazdı. Galway United futbol kulübünde yöneticilik yaptı.
Günümüzde İrlanda’da yaşıyor, konferans konuşmacısı olarak risk yönetimi, uyum ve kurumsal sorumluluk konularında konuşuyor. Ayrıca podcast sunuyor ve finansal dolandırıcılık soruşturmalarında çalışıyor.
Leeson’ın hikayesi, finansal denetim ve risk yönetiminin önemini vurgulayan bir ders olarak kalmıştır.
Yorumlar
(0)